योग ग्रंथ पाठ १८, योग ग्रंथ अभ्यास : विष योग, दि  १८ /६/ २०२४. 

सारांश :

विषयोग आणि भाग्य योग हे दोन्ही ग्रंथ समजून घेतांना आपण त्यातील सर्व तपशील समजून न घेता मुखत्वे आपल्या अभ्यास उद्दिष्टाशी जेवढा भाग सुसंगत आहे तेवढाच फक्त पहाणार आहोत. साधकत्वातील क्रम विकास साधून आपले भौतिक आणि पारमार्थिक जीवन अधिक यशस्वी, आणि समृद्ध करणे यासाठी आपण हा अभ्यास करत आहोत. ‘विषयोंग’ हे पुस्तक फक्त विवाहित साधकांपुरते आहे. 

विषयोंग-हेतू - दृष्टिकोन विधायक आहे. काम शक्तीचा योग्य उपयोग केला पाहिजे, त्यातील धोके टाळले पाहिजेत. याबद्दल सविस्तर मार्गदर्शन केले आहे.

‘चित्तवृत्तींवर निरोध’ हेच योगाचे मुख्य कार्य आहे. इच्छा, कामना  कोणाला ? मनाला !! त्यासाठी मनाचे, वर्तनाचे शिक्षण हवे. भारतीय अध्यात्माने काम विकाराचे अस्तित्व आणि प्रेरणा कबूल केली तर दुसऱ्या बाजूने ‘काम’ या शब्दाचा अर्थ विशाल केला. ‘काम’ याचा अर्थ कर्म, कार्य हेतू असाही अध्यात्माला अभिप्रेत आहे. 

काम विकाराने निर्माण झालेले जग , माणसाच्या प्रगती पर्येंत ‘माया’ विकारांत गुंतलेले दिसते. त्यातून सुटत जायचे तर मायाविकारापासून सुटत सुटत काम विकारापर्येत जायचे असा मार्ग दिसतो. तो अभ्यास आपण या पाठ मालेत करण्याचा प्रयत्न करीत आहोत. .. 

विजय रा. जोशी.